18 Mayıs 2024 Cumartesi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yılın ilk Enflasyon Raporu kapsamında güncel konuların yüksek ayrıntı düzeyinde geniş kapsamlı olarak değerlendirildiği 8 “Kutu” yayınladı. Raporun birinci kutusunda, “Miktarsal Sıkılaştırma Adımları Üzerine Bir Değerlendirme” başlığı altında TCMB’nin parasal sıkılaştırma sürecine başladığı anımsatıldı.
TCMB’nin dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için 2023’ün ikinci yarısında parasal sıkılaştırma sürecine başladığı belirtildi. TCMB, fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gereken parasal sıkılık düzeyini belirlemek amacıyla TL likidite gelişmelerini yakından takip ettiğini ifade etti. Ayrıca, miktarsal sıkılaştırma kararları ile parasal aktarımın güçlendirildiği ve likidite adımlarının parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artırmayı hedeflediği vurgulandı.
Kur Korumalı Mevduat kur farkı ödemeleri ve TL karşılığı döviz işlemleri nedeniyle 2023’ün ikinci yarısından itibaren bazı dönemlerde sistemde TL likidite fazlası oluştuğu ve TCMB’nin Açık Piyasa İşlemleri’nde net borç alan konumuna geçtiği belirtildi. TCMB’nin likidite fazlasını kontrol altına almak için çeşitli sterilizasyon araçlarına sahip olduğu ifade edildi. Bu çerçevede, 2023’ün temmuz, eylül ve kasım aylarında yapılan zorunlu karşılık oran artışlarıyla toplam 1 trilyon lira sterilize edildiği açıklandı. Sistemdeki likidite fazlasının azalmasıyla birlikte TCMB’nin TL depo alım ihaleleri düzenlediği belirtildi.
TCMB, 21 Aralık 2023’te yaptığı duyuruyla parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi amacıyla sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırarak TL depo alım ihaleleri düzenlemeye başladı. Ayrıca, 30 Ocak 2024 tarihli duyurusuyla zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin düzenlemeler yaparak miktarsal sıkılaştırma sürecine devam etti. Bu düzenlemeler neticesinde, kur korumalı hesaplar için zorunlu karşılık oranları indirilirken, döviz cinsi hesaplar için TL cinsinden tesis edilen ilave zorunlu karşılık oranında artışa gidildi ve bu uygulama değişikliği 125,8 milyar lira sıkılaşma sağladı.
TCMB’nin sistemdeki fazla likiditeyi kontrol altına almak için 22 Aralık 2023’ten itibaren 1 ve 2 hafta vadeli TL depo alım ihaleleri düzenlediği bildirildi. Bu ihalelerle birlikte sistemdeki geçici fazla likiditenin düştüğü ve depo ihaleleriyle çekilen tutarın 25 Ocak 2024 itibarıyla 32 milyar lira düzeyine geldiği belirtildi. TCMB’nin gecelik sterilizasyon tutarının makul düzeylere inmesiyle gösterge niteliğindeki gecelik repo faizlerinin oluştuğu BIST Repo-Ters Repo Pazarı gecelik vadeli işlem hacimlerinin makul seviyelerde seyrettiği ve bu sayede para piyasalarının etkin çalışmasının desteklendiği ifade edildi. Ayrıca, depo alım ihalelerinde oluşan ağırlıklı ortalama faizlerin TCMB politika faizine yakın düzeylerde olduğu kaydedildi.
TCMB, her yıl önceden duyurulan bir takvim çerçevesinde 3 ayda bir Enflasyon Raporu’nu yayınlıyor. Raporda, TCMB’nin orta vadeli öngörüleri ve enflasyon tahminlerinin yanı sıra genel makroekonomik gelişmeler detaylı bir şekilde ele alınıyor ve enflasyonu etkileyen unsurların genel bir değerlendirmesi yapılıyor. Ayrıca, raporda güncel konulara ilişkin geniş kapsamlı analizler içeren “kutular” da bulunuyor.