Tarihi mekanlar ve doğaya yönelik her olumsuz girişimin karşısına dikilen, çevre bilincini geliştirmek için mücadele eden, imar planı değişikliklerini virgülüne kadar inceleyip, kentsel kıyımları engelleyen, belediyelerin ve müteahhitlerin korkulu rüyası…
Günümüzün Amazon savaşçısı, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan… Manisa doğumlu, Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu Candan hem mimarlık, hem de Latin Amerika konusunda yüksek lisans yaptı. Atılım Üniversitesi’nde öğretim görevlisi de olan Candan, corona virüsüyle değişen şehir yaşantısı ve doğa katliamlarının salgınlardaki rolünü anlattı.
“Coğrafyanın yol göstericiliği dikkate alınmazsa, bu tür virüs salgınları devam eder. Covid-19 gider, Covid-20 gelir” diyen Candan, virüs ile doğa bağlantısı konusunda şunları söyledi:
ARTIK KIR-KENT AYRIMI YOK, EKOLOJİ PARÇALANDI
* Covid-19 bulaşma alanları olarak kentleri seçti. Ülkeler arasında kolay ve hızlı ulaşım bağlantıları, virüsün hızla dünyaya yayılmasına neden oldu.
* Şehirlerde doğayla birlikte yaşamak yerine onun üzerinden sermaye birikiminin sağlanması ve talan ortaya çıktı. Gelişen kentlere doğru göç dalgası yaşanırken kır-kent ayrımı ortadan kalktı. Dere yatakları, vadiler, ormanlar, sulak alanlar, havzalar, kıyılar, meralar da kentleşti, ekoloji parçalandı.
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan (FOTO: SÖZCÜ)
KAPİTALİZMİN TÜM POLİTİKALARI İFLAS ETTİ
* Canlıların doğal yaşam ortamları dağıtıldı. Bugün Covid-19 ile karşı karşıya kaldığımız süreç, başta kentleşme ve sağlık politikaları olmak üzere, kapitalizmin tüm politikalarının dünyada iflas ettiğinin göstergesidir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞTİ
“Evde kalmaya bağlı zorunlu yaşam tarzı, pandemi döneminde hepimiz açısından yeni bir süreci gösteriyor” diyen Candan şöyle devam etti:
* Evde kalanlar için uzaktan çalışma, uzaktan eğitim, uzaktan görüşme, uzaktan sosyalleşme, uzaktan muhalefet başladı. Elektrik düğmeleri dirseklerle, kapı itilerek açılıyor. Zile ya da asansör düğmesine basmak için yaratıcı yöntemler bulunuyor.
KİLER VE DEPO İHTİYACI DOĞDU
* Dışarıdan gelince, giysilerinin çıkarıldığı ve hijyen sağlanarak yaşam alanına girildiği dışarı odası kavramı mekânsal tasarım için biz mimarlara yeni ipuçları veriyor.
* Yiyecek stokları için, kiler ve depo ihtiyacı doğdu. Duvarlardaki ses yalıtımının da önemi ortaya çıktı. Yüksek katlı yapılarda asansörde fiziksel mesafeyi koruma, hatta yalnız binme yöntemleri geliştiriliyor.
* Merdiven kullanımı artıyor. Küçük pencereler, yoldan beş metre, yan parselden üç metrelerle oluşan imar, pandemi sürecinde iflas etti. Bahçeli bir evde oturmak ağaçların gölgesinde nefes almak corona günlerinde ilaç gibi geliyor.
DOĞA KENDİNİ YENİLİYOR
Tezcan Karakuş Candan, son olarak şunları söyledi: Evlerde ekmek pişiriliyor, saç bile kesiliyor. İnsanlar evlerine döndü, doğa kendini yeniliyor. Hava temizlendi, kuş sesleriyle uyanır olduk. Haliç’te yunuslar görüldü. Bu durum bütün yönetenlere sinyal veriyor. Dünya sadece insanlara değil, tüm canlılara ait, bunu kabul etmeliyiz.
News
