Corona virüsü salgınından dolayı yetkililer zorunlu haller dışında sokağa çıkılmaması konusunda sık sık uyarılarda bulunuyor. Kimi işveren evden çalışma imkanı sağlarken kimisi ise salgın geçene kadar idari izin vererek bu durumu aşmaya çalışıyor.
Kimi işveren ise ya ücretsiz izin uygulamasına geçti ya da çalışanlara çıkış vererek krizi derinleştirdi. Peki, böyle bir durumla karşılaşan işçi ne yapmalı?
“ZORLA İMZALATILAN İZİN BELGESİ GEÇERSİZDİR”
İş hukuku uzmanı Avukat Şafak Varol, çalışanını ücretsiz izne çıkaran veya işten atan işverenin hukuka aykırı davranmış olacağını vurguladı. İş Kanununa göre işverenin ücretsiz izne çıkartma gibi bir hakkı olmadığını belirten Avukat Şafak Varol, böyle bir durumda işçinin sahip olduğu hakların şunlar olduğunu söyledi:
* İşçi, işverenin ücretsiz izin dayatmasını kabul etmek zorunda değildir. Eğer işveren ücretsiz izne ilişkin belgeyi zorla imzalatırsa, bu belge geçersiz hale gelir.
* Onun için de işçinin beyanı esas alınır. Böyle bir durumda işçi, zorla çıkartıldığı ücretsiz izin dönemine ilişkin ücretini işverenden talep edebilir.
İş hukuku uzmanı Avukat Şafak Varol. Foto: Sözcü
İşverenin yaptığı bu uygulamanın, işçileri çok zor duruma düşüreceğini ifade eden Varol, bunun yerine işçi ile işverenin anlaşarak makul bir yol izlemesi gerektiğini belirtti.
“İŞTEN ÇIKARILANLAR KIDEM TAZMİNATI ALIR”
Salgın süresince işçinin kıdem tazminatını alarak işten ayrılmayı isteyebileceğini de ifade eden Avukat Şafak Varol, işveren tarafından işten çıkarılan kişinin izlemesi gereken yolu ise şöyle özetledi:
* İşçinin zorlayıcı sebep olan salgın hastalık sebebiyle işten çıkarılması halinde kıdem tazminatı ödenmesine gerek olmadığını söyleyerek hataya düşen işverenler var.
* İşçi, salgının sebep olduğu ekonomik zorluk yüzünden veya işin durması sebebiyle işten çıkarıldığında kıdem tazminatına hak kazanır.
* Kıdem tazminatına hak kazanmak için de işçinin 1 yıldan fazla süredir aynı işyerinde çalışıyor olması gerekir. 2 yıldır çalışan ve 4 bin TL brüt maaşı olan işçinin kıdem tazminatı ortalama 7 bin 500 – 8 bin TL’dir.
“GENELGE İLE KAPATILAN İŞYERLERİ SÖZLEŞME FESİH EDEMEZ”
* Yayınlanan genelgeler ile işyerini kapatan işverenlerin, işçilerin sözleşmesini bu sebebe dayanarak feshetmesi mümkün değildir. İşçi, ücretsiz izne çıkmayı kabul etmediği için işten çıkarıldıysa, işe iadesini isteyebilir.”
“İŞE İADE DAVASI AÇAN İŞÇİ KAZANIR VE HAKLARINI ALIR”
* İşçinin çalıştığı işyerindeki işçi sayısı 30’dan fazlaysa ve işçinin işyerinde çalışma süresi 6 aydan fazla ise işçi işe iade davası açabilir.
* Dava sonunda işçinin işe iadesine karar verilirse boşta geçirdiği süreye ilişkin 4 aylık ücretine, eğer işveren işe geri başlatmazsa iş güvencesi tazminatı olarak en az 4 aylık ücretine hak kazanabilir.
* Dava açılmadan önce zorunlu olarak arabuluculuğa başvurmak gerekir. Eğer arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa açılacak davanın ortalama 1.5 yıl süreceğini belirtmek gerekir. Her ne kadar süreç uzun olsa bile bu dava neticesinde işçi haklarına kavuşacaktır.
6 AYDAN KISA SÜRE ÇALIŞMIŞ OLANLARA KÖTÜ NİYET TAZMİNATI
Avukat Şafak Varol, 6 aydan kısa süreli çalışan ve işten çıkarılanların da hem işe iade davası açmaları hem de kötü niyet tazminatı istemelerinin mümkün olduğunu vurgulayarak şu bilgileri verdi:
* Kötü niyet tazminatı ise ihbar tazminatının 3 katına kadardır.
* 4 bin TL brüt kazanan ve 6 ayın altında çalışan işçinin ihbar tazminatı ise ortalama Bin 500 TL’dir. İhbar tazminatı işçinin çalışma süresine göre hesaplanır. çalışma süresi; 6 aydan kısa olan işçiler için 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasında olan işçiler için 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasında olan işçiler için 6 hafta, 3 yıldan daha fazla olan işçiler için ise 8 hafta ihbar süresi vardır.
* İhbar tazminatı bu sürelere tekabül eden ücrettir. Örneğin 5 yıldır çalışan ve ayrılırken maaşı 3 bin TL olan işçi ortalama 7 bin – 7 bin 500 TL ihbar tazminatına hak kazanır.
News
